Κ. ΜΑΡΞ - Φ . ΕΝΓΚΕΛΣ - ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟ

Για την πολιτική δράση της εργατικής Τάξης

(Ιδιόχειρη σκιαγράφηση της ομιλίας στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου 

της Διεθνούς Ένωσης Έργατων στις 21.9.1871)

Απόλυτη αποχή από την πολιτική είναι κάτι το αδύνατο.

Όλα τα έντυπα των οπαδών της αποχής κάνουν κι αυτά πολιτική.

Το πρόβλημα απλώς είναι πως και τί είδους πολιτική ασκεί κανείς.

Για μας, άλλωστε, η αποχή είναι αδύνατη. Το κόμμα των εργατών,

ως κόμμα πολιτικό, υπάρχει ήδη στις περισσότερες χώρες. Και 

δε θα είμαστε εμείς εκείνοι που θα το καταργήσουμε,κηρύσσοντας

αποχή από την πολιτική. Η πρακτική της σύγχρονης ζωής, η πολιτική

καταπίεση που ακούν πάνω στους εργάτες οι υπάρχουσες κυβερνήσεις-

τόσο για πολιτικούς όσο και για κοινωνικούς σκοπούς-εξωθεί τους

εργάτες στο να ασχοληθούν, θέλοντας και μη, με την πολιτική.

Το να κάνεις στους εργάτες κύρηγμα αποχής από την πολιτική θα πει

να τους σπρώχνεις στην αγκαλία της αστικής πολιτικής. Η αποχή από 

την πολιτική είναι εντελώς αδύνατη, ιδίως από την Κομμούνα του

Παρισίου(1), που έβαλε στην ημερήσια διάταξη την πολιτική δράση του

προλεταριάτου.

Εμείς θέλουμε την κατάργηση των τάξεων. Ποιο είναι το μέσο για την

επίτευξη αυτού του σκοπού; Είναι η πολιτική επικράτηση του προλεταριάτου.

Και να που, όταν αυτό έγινε ηλίου φαεινότερο, μας ζητούν μη ανάμιξη στην 

πολιτική! Όλοι οι κύρηκες της αποχής από την πολιτική αυτοαποκαλούνται

επαναστάτες και μάλιστα επαναστάτες par excellence*. Η επανάσταση όμως

είναι η πιο ακραία πράξη της πολιτικής κι όποιος πάει για επανάσταση θα πρέπει

να αποδεχτεί και τα μέσα, τις πολιτκές ενέργειες που προπαρασκευάζουν την 

επανάσταση, που διαπαιδαγωγούν τους εργάτες για την επανάσταση και που χωρίς

αυτό οι εργάτες, την επόμενη της μάχης, θα ξεγελιούνται πάντα από τους διάφορους

Φαβρ και Πια. Η πολιτική όμως, που πρέπει να ακολουθηθεί, είναι η εργατική πολιτική.

Το κόμμα των εργατών δεν πρέπει να γίνεται ουρά αυτού ή εκείνου του αστικού κόμματος,

αλλά οφείλει να συγκροτείται ως κόμμα ανεξάρτητο, με το δικό του στόχο και τη δική του

πολιτική.

Οι πολιτικές ελευθερίες, το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και του συνετερίζεσθαι, η Ελευθερία

του τύπου, αυτά είναι όπλα δικά μας. Μπορούμε μήπως να σταυρώσουμε τα χέρια  και να κάνουμε

αποχή από την πολιτική, όταν θέλουν να μας αφαιρέσουν αυτά τα όπλα; Λένε ότι κάθε πολιτική

δράση ισοδυναμεί με αναγνώριση του κατεστημένου. Αλλά εφόσον το κατεστημένο μας δίνει

τα μέσα για να αγωνιστούμε εναντίον του, τότε η χρησιμοποίηση αυτών των μέσων δεν σημαίνει

αναγνώριση αυτού του κατεστημένου.

Marx Engels werke (τομ.17 σελ. 416-417)

(1)Παρισινή Κομμούνα (18 Μάρτη- 28 Μάη 1871): Ήταν η πρώτη απόπειρα του προλεταριάτου να

εγκαθιδρύσει την πολιτική κυριαρχία της εργατικής τάξης. Η Παρισινή Κομμούν θέσπισε σπουδαία 

πολιτικά μέτρα με τη συντριβή του παλιού κρατικού μηχανισμού, την καθιέρωση του θεσμού της αιρετότητας

όλων των κρατικών λειτουργιών, την κατάργηση της διάκρισης της νομοθετικλής και εκταλεστικλής εξουσίας

και την αντικατάσταση του μόνιμου στρατού από τον εξοπλισμένο λαό. Αιτίες για την αποτυχία της Κομμούνας του

Παρισίου ήταν ότι έλειψε μια ξεκάθαρη, επιστημονικά θεμελιωμένη σύλληψη του αγώνα και ένα ηγετικό 

επαναστατικό κόμμα του προλεταριάτου, καθώς και το ότι ήταν συντριπτική υπεροχή των αντεπαναστατών.

Μετά από την άγρια καταστολή της Κομμούνας, απέκτησε τεράστια σημασία η αξιοποίηση των διδαγμάτων της από

τον Μαρξ και Ένγκελς. Η ανάλυση τους επιβεβαίωσε την αντίληψη και την αναγκαιότητα συντριβής του κρατικού

μηχανισμού της αστικής τάξης, πλάτυνε και συγκεκριμενοποίησε τις αντιλήψεις για την δικτατορία του προλεταριάτου,

για την πολιτική των συμμαχιών και την διδασκαλία για το Κόμμα.

*κατεξοχήν